
Źle śpisz? Aktywność fizyczna może Ci pomóc!
Aktywność fizyczna a jakość snu: Co mówi nauka?
Słabo sypiasz, a mimo to od rana musisz być w trybie niezniszczalnym? Brzmi jak problem. A problemy ze snem są niezwykle powszechne wśród osób dorosłych.
Według raportu "Sen Polaków" z 2021 roku:
- prawie połowa osób w każdym wieku zmaga się z trudnościami takimi jak problemy z zasypianiem, częste wybudzenia w nocy czy zbyt wczesne budzenie się nad ranem,
- od 9% do 15% dorosłych doświadcza objawów bezsenności, które znacząco wpływają na ich funkcjonowanie i samopoczucie,
- około 13% populacji zgłasza nadmierną senność w ciągu dnia.
W kontekście tak szeroko rozpowszechnionych problemów istotne jest poszukiwanie skutecznych metod ich łagodzenia. Jednym z nich jest aktywność fizyczna. Badanie Moniki Sejbuk i współautorów opublikowane w 2022 roku rzuca światło na to, jak ruch może poprawić jakość snu.
1. Jak aktywność fizyczna wpływa na sen?
Wyniki przeglądu narracyjnego Sejbuk i współpracowników podkreślają, że regularna aktywność fizyczna ma bezpośredni wpływ na poprawę jakości snu. Mechanizmy tego wpływu są złożone i obejmują zarówno aspekty biologiczne, jak i psychologiczne:
- Lepsze zasypianie: Aktywność fizyczna reguluje rytm dobowy i wspiera synchronizację produkcji melatoniny.
- Głębszy sen: Regularny ruch zwiększa udział fazy NREM, która odpowiada za regenerację organizmu.
- Redukcja stresu i lęku: Ćwiczenia fizyczne obniżają poziom kortyzolu i poprawiają funkcjonowanie neuroprzekaźników (np. serotoniny).
- Poprawa jakości snu u osób z zaburzeniami: Aerobowe formy aktywności (np. bieganie, rower) poprawiają parametry snu u osób cierpiących na bezsenność.
2. Kiedy ćwiczyć, by sen był lepszy?
Czas aktywności fizycznej również wpływa na jakość snu. Autorzy badania wskazują:
- Poranne ćwiczenia: Pomagają regulować rytm dobowy i wspierają naturalny podział dnia i nocy.
- Unikanie intensywnego wysiłku wieczorem: Ćwiczenia o wysokiej intensywności przed snem mogą zaburzać proces zasypiania. Lepiej postawić na: jogę, stretching lub wieczorny spacer.
3. Wskazówki: jak wykorzystać ruch dla lepszego snu
Jeśli chcesz poprawić jakość swojego snu, zastosuj kilka praktycznych porad:
- Ćwicz regularnie – 3–4 razy w tygodniu, najlepiej rano lub wczesnym popołudniem.
- Wybierz aktywność, którą lubisz – bieganie, joga, pływanie, taniec – forma nie jest ważna, jeśli sprawia przyjemność.
- Unikaj intensywnego wysiłku przed snem – postaw wieczorem na relaksację.
- Połącz ruch z innymi zdrowymi nawykami – dieta, higiena snu, ograniczenie kofeiny i ekranów to Twój zestaw startowy.
4. Podsumowanie
Aktywność fizyczna to potężne narzędzie w walce o lepszy sen. Dzięki niej:
- synchronizujesz rytm dobowy,
- redukujesz poziom stresu,
- wspierasz regenerację organizmu.
Ale uwaga – to działa najlepiej jako część całości. Dlatego zadbaj też o:
- zbilansowaną dietę,
- higienę snu,
- ograniczenie ekranów przed snem (serio, nie scrolluj przed spaniem).
Jeśli masz problemy ze snem – przyjrzyj się swoim codziennym nawykom. Może mniej ekranu, a więcej ruchu, to Twój klucz do dobrego snu?
Miłych snów, dobranoc!
Bibliografia:
- Sejbuk M., Mirończuk-Chodakowska I., Witkowska A. M. (2022). Sleep Quality: A Narrative Review on Nutrition, Stimulants, and Physical Activity as Important Factors. Nutrients, 14(9), 1912. https://doi.org/10.3390/nu14091912
- Raport „Sen Polaków” (2021). epsycholodzy.pl. https://epsycholodzy.pl/blog/2021/11/17/raport-sen-polakow-2021
- mp.pl – https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc